پیشگیری از "هاری" پس از مواجهه با حیوان گزیدگی

زمینه و هدف: هاری از کشنده ترین بیماری ها است و درصورت بروز علایم، مرگ شخص حتمی است، ولی با پیشگیری پس از مواجهه post-exposure prophylaxis (pep) می توان از مرگ و میر هاری جلوگیری کرد. این مطالعه به منظور برآورد اثربخشی پیشگیری پس از مواجهه انجام گردید. روش بررسی: در این مطالعه مقطعی- تحلیلی کل موارد حیوان گزیدگی که از اول فروردین تا 29 اسفند 1390 در دفاتر هاری در استان فارس ثبت شده بود وارد مطالعه شدند و تعداد مرگ ها، در هر یک از گروه‏های سنی به تفکیک جنس با استفاده از مدل درخت تصمیم گیری و با توجه به اطلاعات جمع آوری شده از مراکز بهداشتی درمانی استان فارس، انیستیتو پاستور و مطالعات پیشین به دست آمده بود محاسبه شد. سپس به وسیله فرمول disability-adjusted life year (daly) تعداد dalyهای پیشگیری شده در هر یک از گروهای سنی محاسبه گردید. یافته ها: در سال 1390 در استان فارس 7111 نفر مورد حیوان گزیدگی قرار گرفته و درمان pep را دریافت کرده بودند که (85/75%) 5394 نفر آنها مرد و (15/24%) 1717 نفر آنها زن بودند. درمان pep در مجموع از 076/177 مرگ پیشگیری کرده بود که تعداد مرگ های پیشگیری شده در مردان (72/75%) 096/134 نفر و تعداد مرگ های پیشگیری شده در زنان (27/24%) 98/42 نفر به دست آمد. همچنین در اثر مرگ های پیشگیری شده برنامه pep از 71/4455، daly، جلوگیری کرده بود. نتیجه گیری: انجام درمان post-exposure prophylaxis برای افرادی که مورد حیوان گزیدگی قرار می گیرند به میزان قابل توجهی از بار بیماری هاری در جامعه می کاهد. محاسبات با برآوردهای مقدماتی هزینه چنین می نماید که به احتمال این مداخله بسیار هزینه- اثربخش نیز می باشد.